Waterverdelers

Waterverdelers Groeperen in Zones

Inleiding

In dit hoofdstuk zal per waterafgifteproduct uitgelegd worden hoe het aantal benodigde zones bepaald wordt. Daarna wordt gekeken naar de toepassing van een verdeler, al dan niet met automatische afsluiters, om het water naar de zones te leiden.

Tenzij u een zeer kleine tuin heeft is het doorgaans noodzakelijk om de installatie op te splitsen in meerdere zones. De belangrijkste redenen hiervoor zijn:

• Er is onvoldoende debiet om de hele installatie gelijktijdig te laten werken.
• De beregeningstijd van vergelijkbare begroeiing of gebruikte producten kan afwijken. Bijvoorbeeld een gazon aan de noord- en zuidzijde.
• Er zijn diverse soorten sproeiers gebruikt, waarbij de ingestelde hoeken (en daarmee de neerslag per oppervlakte) sterk verschillen (lees ook voorbeeld 2 en 3).
• Men past in uw ontwerp een combinatie van producten toe (nevelaars, turbinesproeiers, druppelslang of het Root Watering System (RWS)) die niet te combineren zijn vanwege het water afgifte verschil.

 

Hoe werkt zoneren

Aan de hand van rekenvoorbeelden zal duidelijk worden hoe het aantal zones te bepalen is voor turbinesproeiers, nevelaars of druppelslang. Andere producten zoals bijvoorbeeld het Root Watering System (RWS) worden niet specifiek toegelicht, maar kan op vergelijkbare wijze uitgevoerd worden.

Turbinesproeier en nevelaarzones

In dit rekenvoorbeeld gaan we uit van het volgende debiet:  (Debiet is hoeveelheid beschikbaar water onder de benodigde druk)

Beschikbaar debiet: 2 m3/uur

Voor uw eigen berekeningen gaat u uit van de waarde die u bepaald heeft in het hoofdstuk Bepalen watercapaciteit (emmerproef of pomp gegevens)

 

• Stap 1: Schrijf bij iedere sproeier in een gebied het waterverbuik in m³/uur (zoals in stap 4 van voorbeeld 1 omschreven).
• Stap 2: Markeer alle turbinesproeiers of nevelaars die bij elkaar horen met een eigen kleurtje.
• Stap 3: Tel het waterverbruik van alle sproeiers met dezelfde kleur bij elkaar op. Bijvoorbeeld:
• 7 Turbinesproeiers met een verbruik van 0,5m3 = 3,5m3/uur.
• 10 Nevelaars met een verbruik van 0,1m3 = 1m3/uur.
• Stap 4: Deel het berekende waterverbruik per groep (kleur) door het beschikbare debiet en rond de uitkomst altijd af naar boven:
• Gebied 1: 3,5 m³/uur delen door 2 m3/uur = 1,75 ==> 2 Zones
• Gebied 2: 1m3/uur delen door 2 m3/uur = 0,5 ==> 1 Zone

In totaal zijn er in dit voorbeeld 3 zones nodig. Twee met turbinesproeiers en 1 met nevelaars.

Maximale slanglengte van een druppelslang

Uitstroom per gaatje 2 liter/uur. Maximale werkdruk 4,0 Bar
Druk:  2,0 bar = 100M,  2,7bar =123M  4,0 bar =140M

 

Druppelslang zones

In dit rekenvoorbeeld gaan we uit van de volgende gegevens:

Werkdruk: 2,0 Bar
Beschikbaar debiet: 1 m3/uur
Waterafgifte druppelslang: 2 liter/uur
Benodigde lengte druppelslang: 200 meter

Stap 1: Bepaal de maximale lengte aan druppelslang
De lengte van een druppelslang segment is gemaximeerd, omdat bij een te lange lengte de druk aan het einde te ver is afgenomen. De maximale lengte is afhankelijk van de druk en staat weergegeven in de tabel rechts. Bij een druk van 2,0 Bar en gebruik van druppelslang met een afgifte van 2 liter/uur is dat ongeveer 100 meter.

Stap 2: Bepaal het totale waterverbruik van de druppelslang
De uitstroom per membraan is 2 liter/uur. Per meter zijn er 3 membranen aanwezig waarmee het verbruik uitkomt op 3 * 2 = 6 liter/uur. Bij een totale lengte van 200 meter is het totale waterverbruik 200 * 6 = 1200 liter/uur ==> 1,2m3/uur.

Stap 3: Bepaal het aantal zones
Het debiet is 1 m3/uur en het berekend verbruik in stap 2 is 1.2m3/uur. 1,2m3/uur delen door 1 m3/uur = 1,38 ==> 2 Zones

In totaal zijn er in dit voorbeeld 2 zones nodig. Hierbij mag geen van de zones langer zijn dan 100 meter.

Aanvullend

De maximale lengte is alleen van toepassing op de gebruikte druppelslang. De lengte van de gebruikte tyleenslang/PE-Leiding om afstanden te overbruggen mag buiten beschouwing blijven.

De verdeler en automatische afsluiters

Als er meerdere zones nodig zijn, dient het aangevoerde water, van de waterleiding of pomp, één voor één aan de verschillende zones aangeboden te worden. Hiervoor wordt een verdeler toegepast al dan niet uitgerust met elektrische afsluiters (ook wel kleppen of magneetventielen genoemd) die door een sproeicomputer aangestuurd worden. Hierover meer in het hoofdstuk Automatiseren. Rechts een afbeelding van een verdeler met en zonder handbediening. De eerste wordt toegepast bij een handmatige bediening.

We onderscheiden de volgende typen elektrische magneet afsluiters:

Standaard afsluiter 1”
Dit is de magneetklep/afsluiter voor het openen van de watertoevoer. Er zijn geen mogelijkheden om het debiet te begrenzen. Deze uitvoering wordt vaak als hoofdafsluiter toegepast. Wanneer de beregening begint, gaat de hoofdafsluiter open en wordt de verdeler onder druk gezet. Pas met het inschakelen van 1 van de zones start de werkelijke beregening. De hoofdafsluiter zorg er ook voor dat bij een defecte afsluiter de beregening permanent aan staat.

Afsluiter met flowcontrol /drukregeling 1”
De afsluiter is identiek aan de normale afsluiter met de toevoeging van de mogelijkheid om het debiet te beperken. Wordt toegepast als de werkdruk te hoog is en de nevelaars een slecht sproeibeeld geven. Met een stelschroef bovenop de klep is het debiet (en druk) te reduceren. Deze afsluiter wordt geadviseerd bij pompsystemen in combinatie met nevelaars.

Afsluiter met drukbegrenzer en filter
De membranen in druppelslang mogen in de loop van de tijd niet verstopt raken. Om aan deze eisen tegemoet te komen zijn er speciale afsluiters zoals de Rain Bird XCZ075 en XCZ100. Deze zijn standaard voorzien van een zeer fijn filter van 75 micron. Daarnaast heeft dit model een vaste uitgaande druk. Er zijn 2 uitvoeringen beschikbaar. Eén met een constante uitgaande druk van 2.0 Bar (XCZ075) en een aansluiting van ¾” en één van 2,7 Bar (XCZ100) met een aansluiting van 1”.

Opbouw van de verdeler

In de afgebeelde foto is te zien hoe een verdeler opgebouwd kan worden. Aan de ingaande kant is een standaard afsluiter geplaatst om de installatie onder druk te kunnen zetten. Aan de uitgaande kant de afsluiters voor de diverse sproeizones.

Met behulp van de muurbeugels kan de verdeler op een muur bevestigd worden.

Voor het opbouwen van de verdeler zijn diverse materialen nodig, zoals wartels en teflontape. Dit hoeft niet zelf bij elkaar gezocht te worden. Met behulp van onze configurator kunnen alle materialen, die ook 100% op elkaar aansluiten, direct geselecteerd worden.

Aanvullend

Bij toepassing van een zelfaanzuigende pomp aangestuurd met een pompstartrelais mag de hoofdafsluiter (3) achterwege blijven. De sproeicomputer stuurt dan de pomp aan via het relais en daardoor is geen hoofdafsluiter nodig.

Plaatsing van de verdeler

De verdeler kan met de muurbeugels (2) tegen een wand gemonteerd worden. Als er geen wand beschikbaar is kan een verzonken afsluiterput toegepast worden. Deze kunnen op iedere gewenste plaats in de tuin ingegraven worden.

De verdelers, kleppen en aansluitingen zijn allemaal geschikt om zelfs onder water te functioneren, dus montage in een afsluiterput geeft geen nadelige gevolgen.

Ze zijn voorzien van een deksel, zodat de afsluiters bereikbaar zijn voor een inspectie of het winterklaar maken.